۲

داچي طنز د ټولنې یا یوچا ناروا کړه وړه او ناخوالې په خوږه ژبه  غندی نوویلی شو دطنز اساس نیوکه  ده نه  وچه  نیوکه بلکې مترقي ،پر مخ تللی  او هنری نیوکه ده

 طنزونه  په هر دوران کې پر فساد کوونکو او دومخو دیني او سیاسي مشرانو خپل   نشتر چغلی او هغوی  یې ځورولي او رسوا کړي دي  کله  یې هغوی  ته خطاب کړی ، کله یې دهغو دکړو پرده پورته کړې او کله یې بده دعا ورته کړې  اوکله يې هم خدای ته دعا کړي او له هغو څخه یې د ټولنې خلاصون غوښتی دی .

شيون کابلی  هم د وطن دا بده وضع زغملی نه شول د دعا په ډول خپل طنزی نشتر په دوه مخو مشرانو  چغي او وايي :

ژباړه:

 

 اې خدایه ! یو  عادل راواستوه

پست واخله نیک راواستوه

خلکو په دښته کي لاره ورکه کړې

دیوې  زنګولې نغمه را وراستوه

د مظلوم  ناره څوک نه اوري

یو ناره اوریدونکی  سړی راواستوه

 بدمرغي  راغلي هیواد ته

یو مسیحا نفس راواستوه

 وس نه لرو ددې خونکارو

بیا هغه پخوانی  وخت راواستوه

 دې د حقوقو دغلو داړې  ته

 بند  او دار او پولیس را واستوه

 

شیون  کابلی تل د وطن په فکر کې و  د هغه د هیواد د سیاسي وضع په هکله یو طنز داسې دی

ژباړه:

یوخانه خراب نسته چي وکړي آبادي

هر څوک چې حاکم سي دځورولو نخښه باسي

 له پخوا ترننه بیله  وژولو نسته بل څه

یو خلک  وژني اوبل پیسې باسي

 هغه د پاک خدایه په زاریو داسې غواړي :

ژباړه:

یارب د افغانانو په چغو رحم

 په وږو او لوڅو خلکو رحم

نه ځای په هدیره کې نه د کفن امید

په دې بې سر او ساماني يې رحم

بیا  په ځانګړی ډول په  افغانانو ته په طنز دا دعا کوي :

ژباړه:

 

یاربه ته ولي رحم په افغان نه کوې

هغه پوه ، هنرمند اوخاوند د سامان نه کوې

هغوی د دې غلطو خد ایانو لیري کړه

هغوی  ولې مسلکی او خاوند د ایمان  نه کوې

د شیون کابلی یو طنز داسې دی :

ژباړه:

که غواړی و پيژنئ شیخ  په ښار کي

ډول دنس اوږیره،  لنګوټه او خلقه  وګوره

شيون کابليله خلیلي سره  که څه هغه  په بهر او خلیلي دننه په هیواد کې و اړیکې درلودې

       مرحوم استاد خليل الله خليلي، شيون کابلی گلزارادب نومولی دی او

 د خپل دیوان  په شا یې هغه ته ولیکل :

ژباړه:

دا یوموټ د ځوزانو  ګلزار ته ډالۍ کوم

زه دا د یار ګام ته  قربان وم

شیون فی البديهه دهغه په ځواب کي ولیکل :

ژباړه:

ستاځوز ښه دی ترنورو د ګلانو

 د ګلانو سل بڼونه ستا د ځوزسپلیني کوم

 کله چې خلیلي   د وزیرانو د غوڼدې منشي شو شیون کابلی د هغه به هجو کي لیکی :

ژباړه:

زموږ استا دشو په رتبه اوس وزیر

منصب یې برابر دی سره د شخصیت کبیر

له  مهرباني پاچا کښیناوه پر څوکۍ

چې دامقام  یې د بلخ او بخارا دی زیر

نن څلور میخه د هغه په سترګو او غوږودی

پوهیږی له  پنځمه چې یوه ډوډۍ څو کیږي  فتیر

اوس د هغه  د رکاب له مخي لیري ځئ

ګوندی چي وژغورل شئ له هغه لیندی چې شوی تیر

 

شیون کابلي   مذهبی تظاهر ، تعصب او افراط ګری نه خوښوي او خدای ته په نیاز وايي :

    

ژباړه:

خدایا ، ظالمان لکه ما کړه

اخته یې په رنځ او بلا کړه

خدایه هرچا چي لیری له وطن کړم

لکه ما پاته او لیري یې له وطن کړه

    یا دا چي وايي :

ژباړه:

 خدایا ،په دنیا  مي  زار نه کړې

دناکسومخی ته می خوار نه کړې

که اجل راځي ژر می مړ کړه

په بستر کې می ډیر بیمار نه کړې

       هغه دپاچاهانو د تختونو ټوټه کیدل عجب نه بولي وايي :

ژباړه:

د پاچاهانو تاج عجب نه دی چي ټوټه  ټوټه شي

هغه واک چي ما لیدلی د درویزګر په ژړا کي

      

کله چې محمد نسـیم اسـیر  له روسې کابل ته تلی شیون دا شعر هغه ته ووایه

 

ژباړه:

ځې دوطن لوري ته، زما ځان هم یوسه

زما ځانه  دا زما زړه ویران هم یوسه