ټکونه
[15.Jul.2024 - 09:15]
«ټکونه»
راټولوونکی: وکاس ایسپزی
***
پښتو ژبه ډېر ښکلي "ټکونه" لري؛ کوم چې اوس نوېي نسل ته یاد نۀ دي، پکار ده چې دا ټکونه د راتلونکي نسل لپاره خوندي شي. ماته چې کوم ټکونه یاد دي او یا مې د کورنۍ غړو او یا د پېښور ګروپ د ملګرو په واسطه راټول کړي دي' نو دلته یې تاسو سره د ځوابونو شریکوم' چې روان کهول یې زده کړې او بیا ورنه په خپل ټولنیز ژوند کې استفاده وکړې!
/
سره غوښه
په ځمکه کې ښخه
ځواب: ګاځره
-
بابا دننه
ږیره یې بهر
ځواب: چلۍ/ د جوارو وګی
-
اېسته لګي، بېسته لګي
سیند ته سېتارې لګي
ځواب: ډولۍ
-
اړنګه بړنګه!
په سور کمر کې ځوړنده
ځواب: بالۍ/ والۍ
-
تر دې د کالي کوټه
پرته ده؛ توره جوټه
ځواب: شپه
-
د هډوکو کوټڼۍ
پکې ناسته شهزادګۍ
ځواب: ژبه
-
بې ستنو ستانه
پکې ناست دی شهزاده
ځواب: ګور/ قبر
-
ټول ورځ وګرځي، وګرځي
ماښام د پیسې هومره ځای ونیسي
ځواب: ډانګورۍ/ امسا
-
وړوکی ملاګی
په سر یې تور پټکی
ځواب: د ماچس ډبۍ تیلی
-
څلور یې پښې دي
بېشماره یې کولمې دي
ځواب: کټ
-
سر شته، مزغه پکې نشته
خیټه شته، کولمې پکې نشته
ځواب: د لوبو ګوډۍ
-
اشری بابا شړي
په بڼ کې توره غوا شړي
ځواب: ږومنځ
-
هلته لګي، دلته لګي
سر یې په کوندل کې لګي
ځواب: کوداله
-
وړوکی سوندک (صندوق)
د سرو غمیو نۀ ډک
ځواب: انار
-
کږه وږه په غر خته
اغزی یې تریخ، میوه یې خوږه
ځواب: کرکڼه
-
ښوروا یې حلاله ده
غوښه یې مرداره ده
ځواب: ګنی
-
وخوري، وڅښي
دیوال ته مخ کړې
ځواب: خانک
-
د پاڅه راغلی سور بلوڅ
اغوستې یې دي پېنځه پنځوس
ځواب: پیاز
-
زر اولې زر اولې! په زرو ښاخو غوړ اولې
یا به زر ښارونه راکړې یا به زر راسره اولې
ځواب: انګور
-
چرګه ده، بابرګه ده
څلور یې کوناټي او یوه یې سترګه ده ـ
ځواب: کمره/ کوټه
-
په لاره ځم
د ریچو ډکه ډوډۍ خورم
ځواب: اینځر
-
پټه پټه ځي لکه د کب
کارونه کړې د لوی رب
ځواب: یؤه
-
ونه ده، د ونې ځېله پلنه ده
دولس یې ښاخونه دي، دوه پکښې ګلونه دي
ځواب: کال, دولس مياشتې او دوه اخترونه
-
ځي ځي ځي
په بیرته نه ګوري
ځواب: اوبه
-
جنجړ تاته جنجړ ماته
جنجړ وخاته اسمان ته
ځواب: لوګی
-
مړ مار ---
په سوړه لاړ
ځواب: پرتوغاښ
-
نه یې پښې شته، نه لاسونه
په توکل وهي ټوپونه
ځواب: پنډوس/ بال
-
بې پښو زمرى راغللو، بې لمه ګډه يې يوړه
ړوند پرې اواز اوکړو' چې په کوم اړخ يې يوړه؟
ځواب: مار، چيندخه او لړم
-
بار اوړې سنډا نه دی، تور دی کارغه نه دی
اولوځې مارغه نه دی
ځواب: ګونګټ
-
ټوله ورځ وګرځې اوګرځې
د شپې د غنو شپول په ځان راخور کړې
ځواب: سترګې
-
ډډه بډه اونه
کافر په کې دننه
ځواب: ټوپک
-
تورہ چرګه لنګ وهي
چرګوړې ورپسې شړنګ وھي
ځواب: د مچیو سیل
-
درې پایې کوټه
پۀ يوه ستنه ولاړه!
ځواب: شؤتل
-
خړ قبر دی، سور کفن دی
او سپين بابا پکې پروت دی
ځواب ـ مم پلی
-
کږې وږې لارې
ډېرې مزيدارې
ځواب: ځلوبۍ
-
يو پليټ
دري يې چمچي
ځواب: پکی
-
شپږ لاسونه، دوه یې خېټې؛ څه بلا ده؟
ږیره یې د ملا ده ـ
ځواب: تله/ کنډا