د پښتولیکدود
[12.Apr.2022 - 16:02]د پښتو ژبې د کره لیک دود په هکله دريمه پرېکړه
=========
په 1337 هـ ش ( 1958 ع ) کال چې د پښتو ټولنې په بلنه د پېښور، او بلوچستان پښتانه ليکوال او پوهان کابل ته د خپلواکۍ د جشن په ورځو کښې راغلي وو، د سنبلې په پنځمه ( د اګست په 27 مه ) د پښتو ليک په باب مجلسونه او اد بي بحثونه شروع شول. وروسته له څو غونډو او ډېرو څېړنو او بحث څخه د ځينو اختلافي موادو په باب دا ډول فيصله صادره شوه:
بېلابېلې بڼې...... پرېکړه شوې بڼې
ځمکه-مځکه – زمکه....... ځمکه
.سيوری-سوری............. سيوری
زمری – مزری – ځمری..... زمری
اخلم-اخلې-اخم،اخی-الم ، الې............ اخلم، اخلې
کښته – ښکته – خکته........کښته
بښل- بښنه =بخښنل= بخښنه ....... بښل-بښنه
پښه – ښپه – خپه........... .............پښه
.ماسپښين-مازپښين-ماپښين.......ماسپښتن
کښلی – ښکل ( د ليکلو اوويستلو په معنا ) کښل
.کوم-کم.........................کوم
کښلی ( ښايست په معنا )... ښکلی
اغږل- اخښل –اخل ...اغږل
ماسخوتن – ماخوستن............. ماسخوتن
نمړۍ-مړۍ-نوړۍ..................نمړۍ
ورځ – روځ ....................... ورځ
زوی، زامن = ځوی، ځامن ......زوی- زامن
موږی – ميږوی.................. موږی.
زېږېدل- -ځېږېدل........................... زېږېدل
لوېشت – ولېشت..................لوېشت – لوېښت
.زغستل – ځغستل............زغستل
ورک – روک ................. ....ورک
زلمی – ځلمی.............. زلمی
خسر – سخر ..................خسر
.سوځل، سېځل = سوزل ، سېزل .........سوځل - سېځل
خوسا – سخا.............خوسا.
خوځېدل – خوزېدل،،،،،،،،،،، خوځېدل
سکروټه – سروټکه – سکوروټه.......سکروټه
.غورځنګ – غور زنګ........ غورځنک
ورور- رور..........ورور
زغمل – ځغمل.............................. زغمل
وروڼه – روڼه............... ......وروڼه
ژرنده – زرنده – جرنده.......... ژرنده
ورورولي – رورولي...........ورورولي
ژبه – زبه – جبه ..........................ژبه
وروسته – روسته – روستو......... وروسته
ژړا – زړا – جړا ...........ژړا
وروستی – روستی.............ورستی
.ژوند – زوند – جوند................ژوند
ژمی – زمی – جمی...............ژمی
اوبدل – اودل – اوبل.........اوبدل - اودل
ژوبل- زوبل –جو بل........ ژوبل
.نښتل – مښتل ................نښتل
خيژي – خېزي – خيجی .....خيژي
.بزرګان، ملکان = بزرګانان – ملکانان ...بزرګان - ملکان
ژۍ – زۍ – جه.............. ژۍ.
وزه – بزه –بيزه ................ وزه
ژور – زور – جور........... ژور
کارغه – قارغه – کارګه.................. کارغه
نژدې – نزدې – نږدې ....... نژدې
ڼ – ڼر.......................... ڼ
لمر – نمر – نور – مر – مير.... .......لمر – نمر.
کجير – قجير............. کجير
نمسی – لمسی – نوسی.......لمسی – نمسی
ټوکه – پړک – چکړې ......ټوکه - پړک
لمونځ – نمونځ – مونځ ............ لمونځ
ټوقه – پړق – چقړی ........چکړې
نمانځنه، لمانځنه – مانځنه......... نمانځنه – لمانځنه
زړۀ – زړه....... زړه
پسرلی- سپرلی ..............پسرلی – سپرلی
تۀ – ته ........................... ته
ږغ – غږ – ژغ................ږغ – غږ
زۀ – زه – ځه..... .......زه
کنځل – ښکنځل ............کنځل – ښکنځل
لوی – لو......... لوی
مينځل – وينځل............مينځل – وينځل
.دوی-دوئ...... دوی
لامده- لانده.................. لامده- لانده
.هغوی – هغوئ.......... هغوی
جينۍ – نجلۍ – جلۍ – جيلۍ.......جينۍ – نجلۍ
.لويديز- لوېديځ – لوئيديز .........لوېديز
لمبر – نمبر.......... لمبر
.وويل – اووئيل ....................وويل
نولس – نونس.............. نونس
.يو، اينده ، يؤ-ا ئينده .............يو - اينده
وېره – بېره – ايره .............وېره
... } ې { ( مجهول يا )
ويبده – بيده – اوده......... ويده
...بې ځايه او د معروفۍ ياء په ځای استعمال نه شي
وياله – بياله – واله......... وياله
.( انجنیر ستانه میر زهیر) Eng. Stanamir Zaheer