Adab au Hunar / شعر، ادب او هنر
بېلابېل
[22.Jul.2020 - 15:59].
سوځم په انګار، د لیرې لیرې نه
خاندي راته يار، د لیرې لیرې نه
.
ځار دې د اقرار د بې لوزۍ نه شم
وكړې چې انكار، د لیرې لیرې نه
.
ګوري په ارمان، زما غاور جنون
نن رسن او دار، د لیرې لیرې نه
.
تېر مې شو نظر ورته نژدې نژدې
ومې كړ ديدار، د لیرې لیرې نه
.
ناز كوي، ادا، مسته نخرې كوي
اخلي مې ازار، د لیرې لیرې نه
.
ستورو وكتل ما ته او ما لارې ته
تا ته انتظار، د لیرې لیرې نه
.
باغ ته د اميد ساحره رانغلو
تېر شولو بهار، د لیرې لیرې نه
.
.
لوز = ژمنه، وعده، لوز، ژبه، قول، عهد، لوز د لفظ ویي مفغن دی
بې لوزۍ = لوز ماتی، ژمنماتی، وعده خلافۍ، بد قولۍ ، پیمان شکني
غاور = ۱) ډاډه، زړه ور ۲) ویاړن، غرور کوونکی، متکبر
جنون = لېونتوب
رسن = رسۍ، مزۍ، پړی
دار = تېزندۍ، زندۍ، زیندۍ، راکوړۍ، غرغره، سولۍ، پانسي
ارواښاد ساحر اپریدی
پایزیب، مخ - ۳۴
........................................................
.
سوچه سوچه، راڼه راڼه، صفا بغاوتونه
دې ښار کښې لیدی کېږي نن سبا بغاوتونه
.
د سپینې پېنڅې خانه! ستا تک تور فکر یې شنډ کړ
ځوانانو چې شروع کړل په رڼا بغاوتونه
.
زما او ستا کیسه بس هم په دې کښې نیمه خوا ده
څه ستا بغاوتونه، څه زما بغاوتونه
.
د فکر شمعې بلې شوې، ذهنونه منور شوو
دې خلکو چې شروع کړل، له بلا بغاوتونه
.
زه هره شپه، په خوب کښې، د وطن آزادي وینم
زه هر وختې کومه څه نا آشنا بغاوتونه
.
د ظلم مجسم شکل ښکاره دی نجیب زېریه
پښتون باندې واجب دي خامخا بغاوتونه
ښاغلی نجیب زېری
۲۶ فروري ۲۰۲۰
........................................................
.غزل -
.
چې بې له تا یې بل تشویش او بل وسواس نشته
دا د زړه کار دی، د زړه کار کې زما لاس نشته
.
موږه مجبور، خپلې څرمنې تاته ګرو درکړو
موږه مجبور، زموږ په تن باندې لباس نشته
.
ما ترې زما په هکله وپوښتل چې څنګه یم
هغې ویل زما له لېونو سره تماس نشته
چې به مې زړه ورسره ښکته پورته ، ته راته
په تورو سترګو کې دې هغه ټیټ و پاس نشته
.
یا په محفل کې هغه نشته یا مې زړه نشته
یا خو شراب نشته یا ما سره ګلاس نشته
.
زړه ته مې زور ورکړه چې بېرته په خپل حال راشم
له ما نه ورک دي، ما سره زما حواس نشته
.
جانِ جلاله هر یو لفظ دې دی غزل غزل
افسوس چې دې وطن کې څوک غزل شناس نشته
ښاغلی جلال امرخېل
........................................................
د وړو وړو خدایانو دې بنده کړم
مخ - ۱۸۳
.
ستا ورستې ورستې خبرې، ستا چغزي چغزي انداز کښې
څه بې مثله موسیقي ده، زما مینې، ستا آواز کښې
.
خپل مین مې ناصحان شول، ستا له مینې مې جارباسي
هېڅ تمیز کولای نه شم په غمخوار او په غماز کښې
.
راځه کښېنه ملاجانه د انجام خبرې پرېږده
لږ په دې باندې مې پوه کړه زه وم چېرته په آغاز کښې
.
پرستار یمه د حسن چې هر څه کښې را احساس شي
که رخسار وي د ګلرخو، که نغمه کښې وي، که ساز کښې
.
زه د څه لپاره راغلم، کوم کردار یې راپېرزو کړ؟
زه د هېڅ نه خبر نه یم دا کیسه ده ټوله راز کښې
.
چې رندانو سره کښېني د مجلس آداب هم زده کړي
یو اجلاس داسې پکار دی د ملا صاحب اعزاز کښې
.
حقیقت او مجاز څه دي د ګل پاڼې دوه مخونه
د سلیم خبرې واوره حقیقت وایي مجاز کښې
.
.
ورسته = د وروست ښځینه (موث) بڼه (شکل)، ورسته لکه زړه ، خراب، فرسوده
چغزۍ = جغجۍ، چغچۍ، د غوز (اکوړ) او بادام هغه برخه چې خوړلې کېږي، د بادام مغز، د غوز مغز
مین = عاشق، شیدا
ناصحان = نصیحت کوونکي
جارباسل = منع کول، واپس کول
غماز = خبرغل، خبر وړونکی، مواس، چغلوز، چغلي کونکی، شيطان
غمخوار = زړه سواند، زړه سواندی، خواخوږی، غمخور، لسوز، همدرد
پرستار = مینوال
بېرته شاته