Adab au Hunar / شعر، ادب او هنر
شعرونه
[01.Apr.2021 - 11:13]د انقلاب په ذکر ژبه غوڅوي له ما نه
او د ګلاب په ذکر ژبه غوڅوي له ما نه
.
داسې ظالم سره مې شپې دي ټوپک مفت راکوي
خو د کتاب په ذکر ژبه غوڅوي له ما نه
.
د جګړې، کرکې، د نفاق جاګیر وطن نیولی
وخت د رباب په ذکر ژبه غوڅوي له ما نه
.
دلته ماشوم لکه سپين ږیری دی، له ژونده وېزار
سم د شباب په ذکر ژبه غوڅوي له ما نه
.
زه که نارې کړمه چې مرګ په دنیا هېڅ نه کېږي
خو د پنجاب په ذکر ژبه غوڅوي له ما نه
.
رقیب ویل پرېږده دا کلی چې له تندې ومري
د مست دریاب په ذکر ژبه غوڅوي له ما نه
.
ما بېکسیاره داسې څه لویه ګونا کړې ده ؟
چې د ثواب په ذکر ژبه غوڅوي له ما نه
عبدالمالک بېکسیار
........................................................
دعا رحمت شاه سایل
د چنارونو نه لمبې ووتې
مخ - ۲
.
خدايه زما د نازولي وطن
د ګل يوه څانګه، بې ګله مه کړې
.
خدايه زما خاوره، عظيمه خاوره
بې پښتو مه کړې، بې اتله مه کړې
.......................................................
عمردراز مروت
سری په رنګ نه سړی کېږي
مخ - ۲۰
.
دا یاري نه کوي، یاران هسې اسرې کښې ساتي
دا خلک ټول عمر ملګري په تیارې کښې ساتي
.
په خوله بازار کړي درته جوړ، د زړګي سر دې ګڼي
بل خوا ته غشی درته پټ، پټ په لیندې کښې ساتي
.
که د زړه غوښې ورکوې، روږدی به بیا هم نه شي
دا د تَارُو زامن به څوک تل په پنجرې کښې ساتي
.
هغه دې نه کوي یاري د دې لنډ ترپو خلکو
څوک چې زما غوندې تنګ زړونه په سینې کښې ساتي
.
څوک وي زموږ غوندې، مړخولي له خولې سپڼ نه باسي
څوک لکه ته جانانه بل اورونه خولې کښې ساتي
.
په دې سیاست کښې ښکلیو دومره ترقي کړې ده
هغه زما غوندې ډېر زړونه په قبضې کښې ساتي
.
د یار له مړو سترګو قربان عمردراز مروته
د نشه یي غوندې مې ډوب تل په نشې کښې ساتي
.
.
تَارُو = تورو ، تور تنځری ، تاروګی، د تنځري د کورنۍ يوه خوږ اواز لرونکی مرغه
روږدی = بلد، عادي، اموخته، اشنا
مړخولی = مړخلولک، هغه سړی چې کمې خبرې کوي، کم ګويه، شرمناک
سپڼ = سپنګ، سپوڼ، سوڼ، غږ، حرف، کلمه
قبضه = ولکه
نشه یي = نشه کوونکی، د نشه یي توکو روږدی (معتاد، عادي)
........................................................
د خوشال بابا دیوان
مخ - ۹۳
.
مست یم، می پرست یم، رندي کړمه، کړمه، کړم
واوره محتسبه!، باده خورمه، خورمه، خورم
.
نور شراب مې واړه نور عالم وَته بخښلي
لام او بې مې می دي پسې مرمه، مرمه، مرم
.
موړ به ځنې نه شم، زه د میو مستسقی یم
تل که هسې ډکې پیالې څښمه، څښمه، څښم
.
لار د محبت ده، تل به روغ سلامت نه یم
زه چې په دا هسې لارې تلمه، تلمه، تلم
.
څه وایې وَ ما ته، حال دې څه و، په هجران کښې
نور خبردار نه یم، په زړه سومه، سومه، سوم
.
خلک راته وایي رنګ دې بیا ژېړ شو عاشق شوې
هېڅ منکري نه کړم، خلکه، شومه، شومه، شوم
.
زه په عاشقۍ هسې نه یم، چې پند اورم
هېڅ نه یې ناصحه، د زړه کړمه، کړمه، کړم
.
دود د عاشق دا دی چې په عشق کښې ملامت وړي
ځکه زه خوشال ملامت وړمه، وړمه، وړم
.
.
رندي = شراب څښنه، شراب خوري
محتسب = حاکم، ګروه پلټونکی، کوټوال، حساب اخيستونکی، محاسبه کوونکی
باده = شراب، می، سهبا
لام او بې = ل+ب = لب لکه شونډې
جل = ځل، سخته تنده
مستسقی = ۱) تږی، توسند، ساړ، لېوال، تنده غری، جل وهلی، ځل وهلی، د ۲) تندې ناجوړتیا، تاغاری، تغاری، د تندې بيمار
هجران = بېلتون، جدایي
منکري = منکرونه، نټه کونه، انکار کونه
پند = نصیحت، وعظ
ناصح = نصيحت کوونکی، صلاح کار، واعظ، ملا، عالم
........................................................
صحرا
د غني بابا کلیات
مخ - ۹۵
.
که په شګو کې ژوندون وي
ربه بومې ځه صحرا له
.
که سودا کې ناز او شړنګ وي
ما مرۍ ورکړه سودا له
.
که په سا کې مستي نه وي
ربه مرګ راوله سا له
.
که هلال پیغام د نور
د خندا، د رڼا نه وي
.
ما ته غوره توره شپه ده
ډېره غوره، د هلاله
.
که د ژوند مطلب بل نشته
بس ژړل دي، سوځېدل دي
بېرته شاته