Adab au Hunar / شعر، ادب او هنر
غوړچاڼ
[29.May.2021 - 19:12]د خوشال بابا کلیات
مخ - ۹۵۵
.
چې مې ښه په زړه کښې فهم فکر وکړ
احمقان راته ښکاره شول په خویونو
.
يو هغه سړی احمق بللی بویه
چې باور کا د غلیم په سوګندونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې پاړو شي، د لړمو، د مارونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې په سپینه ږیره خیال کاندي د جونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې د ښځو سره پاڅي په جنګونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې د خسر کره به اوسي په کالونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې وېښته به توروي په خضابونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې بزرګانو سره خیر شي په جنګونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې یک لخت به اعتبار کا په تربورونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې په هر طبیب دارو کا د رنځورونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې به بې تورې دعوه کا د ملکونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې به جنګ و ته پرېکړې ځي تر ملونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې لویي کا په لباس، په کسوتونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې به دې غواړي لویي په نسبونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې د تېښتو ګومان ورک کړه له مریونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې به مال د دونیا نه خوري په کورونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې بدخوا سړی به پرېږدي په رویونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې بې ځایه ځغلول کا د اسونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې پیران به کښېنوي په خپلو خونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې بې حده تکلف کا په ځانونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې خبرې کا، په سترګو، په لاسونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې به لوړي، د سړیو په سرونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې د غوښتو کر به کاندي په ډاګونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې به سود او سودا کاندي د بازونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې بربنډه کونه لامبي په سیندونو
.
بل هغه سړی احمق بللی بویه
چې غوږ نه کا د خوشال په دا حرفونو
.
.
بویه = ۱) باید، پکار دی ۲) کېدای شي، ګوندې، ښایي، شاید ۳) بې باوري
بویه د زړې پښتو ویی (لفظ) دی لکه بل هغه سړی احمق بللی بويه = بل هغه سړی احمق بللی (پکار دی)
فهم = ۱) درک کول، په څه پوهېدنه، ادراک ۲) پوهنه، پوهه، علم
احمق = ناپوهه، بېړا، چاړی، بې وقوف، نادان
غلیم = دښمن، تربګن
سوګند = لوړه، قسم
پاړو = پاړوګر، هغه سړی چې د مارانو اوده لري
خسر = سخر، د ماینې پلار
خضاب = د سپينو وېښتو د تورولو رنګ، د نکريزو اوړه کړې پاڼې
خیر = ککړ
یک لخت = ناڅاپه، ناپېښه، ناببره
پرېکړه = فیصله
ملونو = د مل ډېرګړی (جمع)، مل لکه ملګری، دوست
کسوت = کَس-وَت = کالی، جامه، لباس، پوشاک، ډېرګړی (جمع) کسوتونه
مرییونو = د مریی ډېرګړی (جمع)، مریی لکه غلام
روییونو = د رویه ډېرګړی (جمع)، رویه لکه چلند، چال چلند، چلن
لوړي = اوچتېږي، پورته کېږي
خونه = کوټه، اطاق
تکلف = ۱) کړاو، تکلیف، ګړندېدا ۲) رسمي او ظاهري هرکلی يا خبرې
.
..........
ښاغلی اباسین یوسفزی
غورځنګونه، مخ ۱۲۱
.
داغ یې راله جوړ کړ، د زړګي په سر
خال دی، د شها د اننګي په سر
.
مینه لېونتوب نه دی، نو څه دي نور؟
خپل شو رانه پاتې، د پردي په سر
.
نه ګورم! له قصدا درته نه ګورم!
اخلم ستا د سترګو دشمني په سر
.
چېرته به سا واخلم، پښې مې ماتې شوې
څو به ګرځومه زندګي په سر
.
ما دې په ښایست سپرلي رانه واېسته
وخوره ته قسم د پسرلي په سر
.
څه د مزې دواړه دېره شوي دي
مینه مې په زړه او شاعري په سر
.
هسکه غړۍ واوړي، سترګې ټیټې کړي
مخې له چې راشي د منګي په سر
.
ستا د لېونو سترګو په جنګ پسې
اخلمه د ټول کلي بدي په سر
.
.
شها = جانان، محبوبه
اننګی
بېرته شاته