منظور پشتین
[08.Jun.2021 - 14:06]منظور پشتین
ليکنه : - Rashid Yousafzai ژباړه : - Sohail Noor
د حیات بلوڅ ظالمانه وژنه د هر با احساسه کس په یاد کې ساتل شوې ده. تاسو به په ګولیو غلبیل د حیات بلوچ ښکلی او ځوان جسد په یاد ولرئ چې په ځمکه کې پروت وو. تاسو به په خپل ځوان ځوئ ماتم کوونکي، لاس د اسمان په لوري اوچت کړي د حیات بلوچ مور په یاد ولرئ. تاسو به د هغه بېچاره او زړه ماتونکی پلار هم یاد ولرئ چې د حیات په پښو کې ناست و. هغه عکس د نړۍ احساسات راپارولي وو. حتی د وژونکو مور او د دښمنانو کورنۍ ژړل. د زوړ آئډي څخه د دې عکس سره، راقم دوه یا درې مقالې لیکلي وې چې په ټولنیزو رسنیو کې ډیرې خپرې شوي وې او د بلوڅ بلاګونو او ویب پاڼو لخوا هم خپاره شوي وو. په ځواب کې ډیر څه را ورسیدل. په هرصورت، پدې وروستیو ورځو کې، د بلوڅانو مشر یا یا لیډر د حيات بلوڅ کورنۍ ته د غمرازۍ مراتب وړاندې کولو دپاره په مشکله سره ورغلی وي.
له تربت څخه د حيات بلوڅ شهيد د خپلوانو پيغام و
"صاحب، کاشکې چې خدای موږ بلوڅانو ته هم منظور راکړی وی!".
دا جمله زما په زړه او ذهن رسم دی. هرکله چې څوک په منظور انتقاد کوي، د حیات بلوڅ د خپلوانو دا جمله د شالید سره زما ذهن ته راځي او که اعتراض کونکی د مخلص احساساتو سره پښتون وي نو بیا زه په مینه او عاجزۍ سره پوښتنه کوم.
"ملت د منظور پښتون څخه مه بې برخې کوئ!"
په یاد ولرئ چې د اوسني پښتون ژوندي راویستل د یو فرد کار نه دی. هیڅوک د دې لپاره لازمي ندي. هدیرې د نه منلو وړ کسانو څخه ډکې دي. د لوی ذهني او فکري وړتیاو ډیری خلک د کلونو کلونو راهیسې شپه او ورځ د دې تاریخي بدلېدونکي فضا رامینځته کولو او روښانه کولو کې کار کړی دی. په شخصي توګه، زه د ګمنامۍ پرستار یم. مګر، زه په هغو کې لږه ونډه لرم چې د دې بیدارۍ او ژوندي کیدو لپاره چمتو وو او څوک چې د فرانسوي فیلسوف میشل فوکلټ په ټکو کې د دې ویښتیا بنسټ ایښودونکی کیدی شي. د طنزیه بیانونو ته د ځواب ویلو بې تواني نلرم. زه ستاسو ټولو سره مینه لرم. د ټولو قدر کوم. هیڅ ځانګړی فرد مې په ذهن کې نه دی. هیچا ته ګوته نه نیسم. منفي فکر او طنز زما په فطرت کې ندی. زه د دواړو کرکه او نفرت څخه نفرت لرم. مګر شخصي حوالې او بریدونه، د اډ هومینیم دلیلونه ستاسو په شخصیت او فکري کچه منفي اغیزه کولی شي. هو دا هم ویل کیږي چې ټولنیز رسنۍ په قضیو کې هیڅ ځای نلري. ستاسو نړیوال جریانونه، د اروپا او امریکا په مجلو او ورځپاڼو کې ددوئ د معیار په مطابق په تعمیري ډول انتقاد وکړی. موږ به ېې تسلیم کړو، اصلاح به ېې کړو، او په هر هغه پلیټ فارم کې چې اړتیا لیدل کیده په نیم درجن ژبو کې نړیوال فکري معیارونو ته د ځواب ویلو وړتیا وښایو. ګیلې او شکایتونه هرچیرې دي. زما به هم وي مګر هغه په ډله ایزو ګټو ډیر وزن نه لري. تاسو د شخصي ګټو، ارزانه ټولنیزو رسنیو شهرت، نظرونو، خوښیو او احساساتو نه پوره کولو لپاره په منظور پښتون باندې د کوم تور لګولو څخه مخکې، په صادقانه ډول فکر وکړئ چې چیرې تاسې په غیر شعوري او په غیر ارادي طور دا دې کونډې، یتیمان، د ظلم او وحشت ښکار مظلومانو د منظور په شکل کې له دې آخري آسره د محرومولو په سازش کې خو شامل نه وی، په کوم کې چې نن د زمانې یو بدنام استعماري ریاست خپل آخري کوشش کوي ؟
د انګلیسي متلونو د Proverb د قاموس اولین متل دی چې پیښې به پیښیږي، حتی په غوره تنظیم شوي کورنیو کې. مګر چیرې چې ظلم او وحشت شتون لري. پیښې هلته عامې وي. خدای مه کړه ، خدای مه کړه. که سبا د تاسو یا ستاسو کورنۍ سره حادثه پیښه شوه. په جیل او روغتون کې لاوارثه نه یای. ستاسې مور او پلار به د حیات بلوڅ د مور او پلار په څیر بې وزله نه اوسئ. باور وکړئ. او که تاسو سترګې او هوش لرئ ، نو د تیر او تاریخي ظالمانه حقیقتونه ستاسو په مخ کې دي. یقین وکړی، هیڅ مشر، د هیڅ ګوند مشر، هیڅ نظامي یا ملکي افسر او هیڅ وزیر به تاسو ته د مور د اوښکو وچولو لپاره نه راځي. او ډاډه شی، هم دغه منظور پښتون به لومړی ستا مات شوی، بې وزله، بې وسه، ضعیف او ژړیدلی مورپلار ته اوږه ورکړي او د دوی یوازینۍ ملاتړی به وي. د منظور احمد پاشتین د ارزښت پوهیدو لپاره دلیلونه نه، بلکه احساساتو ته اړتیا ده. په زړه باندې لاس کیږدی او منظور وتلئ. او که تاسې دلیلونه غواړئ، نو دا څو عکسونه د ملیونونو دلیلونو څخه درانه دي.
د خدای دپاره ملت له منظور څخه مه محروموئ.